W kręgu mitologii kaszubskiej - relacja z konferencji naukowej
(2011-03-31 00:00:00)
W środowy wieczór, 23 marca 2011 r. w Bibliotece Publicznej Gminy Wejherowo im. Aleksandra Labudy w Bolszewie odbyła się konferencja naukowa pt. „W kręgu mitologii kaszubskiej”. Na konferencję przybyło 60 zaproszonych gości. Wśród wielu znakomitości wymienić należy, m. in. Henryka Skwarło - Wójta Gminy Wejherowo; wice przewodniczącego Komisji Kultury Starostwa Wejherowskiego - Waldemara Szczypior; prelegentów: profesorów: Jerzego Sampa i Tadeusza Linknera, Jaromirę Labudda - córkę Aleksandra Labudy, Macieja Tamkuna; Prezesów Oddziałów ZKP - Klemensa Adama Kohnke z Helu i Sławomira Klas z Luzina; członków oddziałów ZKP; Henryka Miotk - Dyrektora SSP w Nowym Dworze Wejherowskim ; Witolda Bobrowskiego - Dyrektora pierwszej kaszubskiej szkoły na Głodnicy; Bartosza Aleksandrowskiego - Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Luzinie; Grażynę Wirkus - Kustosza MPiMKP w Wejherowie; Zofię i Edmunda Kamińskich, Bogusławę Labudda - córkę Aleksandra Labudy; Wandę Lew- Kiedrowską - nauczycielkę języka kaszubskiego z Kościerzyny; uczniów I Liceum Ogólnokształcącego w Kościerzynie; Jarosława Ellwarta z Wydawnictwa Region; Wiolettę Cyra - Dyrektor Zespołu Szkół w Półczynie; Annę Klokę - Dyrektor Biblioteki Publicznej Gminy Kosakowo; Alinę Szydowską - opiekuna Domowej Galerii z Pierwoszyna; Bogumiłę Cirocką - redaktor serwisu naszekaszuby.pl; Artystów z Koła Pasji Twórczych i zaprzyjaźnionych z naszą biblioteką oraz miłośnicy kaszubszczyzny.
W imieniu organizatorów gości przywitała dyrektor placówki Janina Borchmann, która w krótkim wystąpieniu stwierdziła, iż „w malarstwie pomorskim nurt historyczny ma znaczenie szczególne. Tematy związane z przeszłością narodu kaszubskiego, zarówno w literaturze jak i w malarstwie, są wyrazem patriotyzmu, budzą nadzieję i wiarę w to, że Kaszubi o tak bohaterskich tradycjach nigdy nie znajdą się w niewoli, nigdy nie zatracą swej tożsamości. (…)
Z wielkim podziwem oceniam dobry klimat pleneru i efekt artystycznej pracy oraz determinację malarzy w dociekliwych próbach zrozumienia niepoznanego. Powstałe obrazy są starannie przeprowadzoną analizą znaczeń i pojęć w zakresie religii prasłowiańskiej, są syntezą emocjonalno-mentalnych dociekań, jacy byli nasi przodkowie? W większej mierze usymbolicznienie odbywa się intuicyjnie, aczkolwiek kontrolowane malarskim smakiem. Pomimo ogromnego przedsięwzięcia historycznego i artystycznego, wkraczając w malarski świat, powinniśmy pamiętać, że jest to teren prywatny, gdzie autor nie musi odpowiadać na pytanie - dlaczego?
Podjęte zadanie mogliśmy zrealizować dzięki wielkiej przychylności Wójta Gminy Wejherowo, Henryka Skwarły i Rady Gminy Wejherowo. Dziękuję Władzom Gminy Wejherowo, tym wszystkim którzy przyczynili się do powstania niniejszej publikacji: twórcom - za ich dokonania artystyczne, naukowcom za merytoryczne referaty, Jaromirze Labuddzie - za tłumaczenie na j. polski tekstu swego ojca oraz wszystkim moim współpracownikom za pomoc w realizacji tego niezwykłego przedsięwzięcia”.
Z kronikarskiego obowiązku należy podkreślić, iż konferencja była pokłosiem pleneru malarskiego inspirowanego książką Aleksandra Labudy Bògòwie i dëchë naj przodków (przëłożënk do kaszëbsczi mitologii), w którym uczestniczyli Artyści skupieni w Kole Pasji Twórczych przy Gminnej Bibliotece Publicznej pod patronatem Wójta Gminy Wejherowo. Pomysłodawcą i kierownikiem pleneru była Janina Borchmann - dyrektor Biblioteki Publicznej Gminy Wejherowo im. Aleksandra Labudy w Bolszewie.
Komisarzem artystycznym pleneru był Maciej Tamkun. Uczestnikami pleneru byli: Beata Breza, Krystyna Dering, Krzysztof Dzienisz, Andrzej Grabowski, Zdzisław Karbowiak, Aleksandra Mazurkiewicz, Bronisław Melzer, Tadeusz Podgórski, Natasza Sobczak, Celina Szachowska, Teresa Szczodrowska, Ludwika Szefke, Zbigniew Śmiechowski, Brygida Śniatecka, Maciej Tamkun, Celina Tatarczuk, Maria Wojtasiak, Urszula Zimorska i Alfons Zwara.
Malowane obrazy dla artysty są źródłem radości. Sztuka nie narusza praw etycznych, a artysta nie niszczy pierwotnej czystości człowieka. Sztuka, która nie wypełnia ludzkiej duchowości, nie czyni jej szlachetniejszej i nie inspiruje jej – nie jest sztuką w prawdziwym tego słowa znaczeniu. Artysta dąży do wewnętrznej jedności leżącej u podstaw różnych aspektów natury. Sztuka i jakakolwiek religia są jak dwie siostry nakierowane na dobro i piękno człowieka, także o nim prawdę. Pogaństwo pomorskie jest częścią naszej historii, było ostoją i przynoszącą ulgę radością przodkom. Przestawiona przez artystów mitologia kaszubska w obrazach jest dla nich estetyczną i twórczą wypowiedzią, która dla odbiorcy może być czymś więcej, odkryciem tajemnicy przeszłości. Tubą przez którą silniej słychać głos historii Pomorza. Twórcy, skupieni na plenerze malarskim w Orlu, przywołali te obrazy. Spróbowali zrozumieć naszych przodków, jednocześnie zmienić stereotyp myślenia o pogaństwie jako czymś pogardliwie złym. Usiłowali artystycznie rozkodować mitologię słowiańską. W świecie wierzeń pogańskich następowała animacja natury, personifikacja rzeczy i zdarzeń, zaistniała głęboko metaforyczno-fantastyczna korelacja przyrody i społeczności Słowian. Bogowie i duchy przybierały ludzkie cechy i właściwości (antropomorfizm) lubzwierzęce (zoomorfizm). W takim duchu utrzymane są obrazy powstałe na plenerze malarskim w Orlu.
Konferencję poprowadził Bartłomiej Wiszowaty - pracownik biblioteki. Referaty wygłosili: Janina Borchmann Prolegomena do zagadnienia, Maciej Tamkun Panchreston pogańskiej duchowości Słowian, Tadeusz Linkner Próba historyczno-mitycznego dramatu, Jerzy Samp Kaszubski odpowiednik Neptuna, Jaromira Labudda, Język utworów Aleksandra Labudy. Z przyczyn zdrowotnych nieobecny był Bogusław Breza, referat Pogańskie Pomorze - wygłosił Bartłomiej Wiszowaty. W atmosferze powagi i skupienia zebrani goście wysłuchali z ciekawością prelegentów.
W dalszej części wieczoru odbyła się promocja publikacji Aleksandra Labudy Bogowie i dëchë naj przodków (przëłożënk do kaszëbsczi mitologii); W kręgu mitologii kaszubskiej pod red. Janiny Borchmann i Bartłomieja Wiszowatego. Książkę zilustrowano poplenerowymi obrazami poplenerowymi, której wydawcą jest Wydawnictwo Maszoperia Literacka.
Dopełnieniem wieczoru był wernisaż Artystów skupionych w Kole Pasji Twórczych przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Bolszewie pod patronatem Wójta Gminy Wejherowo, którzy podczas pleneru w Orlu namalowali obrazy inspirowane mitologią słowiańską Aleksandra Labudy. Wystawa poplenerowa Mitologia słowiańska Aleksandra Labudy w obrazach stanie się jeszcze jednym, skromnym przyczynkiem do rozszerzenia wiedzy o Kaszubach i minionej epoce. Wystawa i stanowiąca jej integralną część książka będzie gościć w granicach całych Kaszub, podobnie jak ciesząca się niesłabnącą popularnością, wystawa Droga życiowa Remusa w obrazach, będąca pokłosiem pleneru malarskiego Orle 2010 r. Należy odnotować, iż od 8 kwietnia 2011r. wystawę Mitologia słowiańska Aleksandra Labudy w obrazach będzie można podziwiać w siedzibie Towarzystwa Miłośników Gdyni.
Należy podkreślić, iż z rąk Henryka Skwarły - Wójta Gminy Wejherowo artyści trzymali promowaną tego wieczoru książkę. Bukiet kwiatów obchodzącemu tego dnia urodziny Jerzemu Sampowi wręczyli pracownicy biblioteki, a goście zaśpiewali gromkie 100 lat. Artyści z Koła Pasji Twórczych wręczyli upominki i kwiaty Janinie Borchmann w podziękowaniu za zorganizowanie pleneru i dotychczasową współpracę, i Maciejowi Tamkunowi w podziękowaniu za opiekę artystyczną podczas pleneru.
Nie ulega wątpliwości, iż środowy wieczór potwierdził trafność decyzji o zorganizowaniu pleneru malarskiego inspirowanego mitologią słowiańską, ponieważ wyjątkowość i różnorodność namalowanych obrazów świadczy o ponadczasowości wybitniejszego dzieła literatury kaszubskiej i mistrzostwie uczestników pleneru. Wystawę będzie można oglądać do 5 kwietnia w galerii biblioteki, gdzie wyeksponowano obrazy przedstawiające 20 Bogów i 17 Duchów.
Należy podkreślić, iż Janina Borchmann - dyrektor BPGW podpisała umowę o współpracy z Bałtyckim Stowarzyszeniem Marynistów Mare Nostrum im. Antoniego Suchanka. Celem nawiązania współpracy jest współorganizowanie plenerów malarskich, wystaw artystycznych, działań edukacyjnych i wydawniczych. Propagowanie rodzimych twórców plastyków, literatów, poetów i rękodzielników. Podejmowanie działań programowych mających na celu popularyzowanie zagadnień związanych z Bałtykiem i Pomorzem. Popularyzowanie i promowanie walorów krajoznawczych i przyrodniczych Bałtyku i Pomorza.
Z kronikarskiego obowiązku należy dodać, iż marzeniem organizatorów pleneru jest przygotowanie w 2012 r. pleneru inspirowanego powieścią Augustyna Necla Krwawy sztorm. Ponadto biblioteka w Bolszewie przygotowuje się do konferencji, która zostanie zorganizowana we współpracy z Biblioteką Publiczną Gminy Kosakowo im. Augustyna Necla, Stowarzyszeniem Mare Nostrum i Kołem Pasji Twórczych.
Oprac.: J.B. i B.W.
Zobacz:
Fotorelacja z konferencja