Archiwum spotkań autorskich

Aleksandra Majkowskiego „Pielgrzymka wejherowska” z końca wieku XIX

W dniu 15 maja 2009 roku w Bibliotece Publicznej Gminy Wejherowo im. Aleksandra Labudy w Bolszewie prof. zw. dr hab. Tadeusz Linkner wygłosił wykład pt. „Pielgrzymka wejherowska„ poemat Aleksandra Majkowskiego. Wędrówkę pątników na Kalwarię opisuje wierszem A. Majkowski, mówiąc o Strzepczu także„ adresowany do gimnazjalistów i licealistów.

Na wstępie Janina Borchmann - dyrektor biblioteki - przywitała zebranych gości m. in. Tomasza Fopke - Naczelnika Wydziału Kultury i Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego w Wejherowie, Annę Guziuk i klasę II e z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jakuba Wejhera w Wejherowie oraz Bożenę Brzuzy i klasę III e z Samorządowego Gimnazjum im. Jana Pawła II w Bolszewie.

Następnie głos zabrał prof. Tadeusz Linkner, który poinformował słuchaczy, że „we współczesnym bibliograficznym kompendium, czyli w „Nowym Korbucie„, a konkretnie w jego 15 - tym tomie nie znajdziemy wśród utworów Aleksandra Majkowskiego „Pielgrzymki wejherowskiej„, a rejestr jego twórczości otwiera wydany w 1899 roku w Gdańsku humorystyczny poemat „Jak w Koscérznie koscelnégo obrelë abo Piac kawalerów a jedna jedinô brutka„. Nie można za to winić autora hasła, Andrzeja Bukowskiego, który również w „Regionalizmie kaszubskim„ (1950) ten utwór przemilczał, bowiem ze spisywaniem bibliografii zawsze tak jest, że nigdy nie można być pewnym, czy wszystko udało się zebrać, bowiem co raz pojawiają się nowe teksty, na które przypadkiem natrafił, jak uczynił to Gaudenty A. Kustosz OFM, który w artykule danym do „Studiów Pelplińskich„ w 1975 roku cokolwiek z Majkowskiego „Pielgrzymki wejherowskiej„ zacytował. Następnie zauważył ją w „Historii literatury kaszubskiej„ (1982) Ferdynand Neureiter oraz zainteresowani tą pielgrzymką inni autorzy, aż ostatecznie przypomniał ją całą, przydając do niej dość obszerne posłowie i nazywając poematem, Edmund Puzdrowski.

Natomiast obok kaszubskości tej „Pielgrzymki wejherowskiej„ do podsumowania treści tego utworu, trzeba dodać, że nie tylko za pielgrzymkowy obrazek, malowany realistycznymi barwami, bo tak umiało czynić wielu, ale za tekst w konwencji poematu jest on podany, co racji różnego stylu i treści na jego modernistyczny charakter zarazem wskazuje. Podobnie zresztą jak ta dwuznaczność biblijnego motta, co w modernizmie, oczytanym tak bardzo w Piśmie św., często się zdarzało, przy czym z metody á rebours nie zrezygnowano. Następnie rozbudzone pod koniec XIX wieku zainteresowanie ludowością i folklorem jest w tej kościerskiej pielgrzymce jak najbardziej widoczne. Gdyby uczynił tak tylko Majkowski, można by to uznać jedynie za efekt jego sentymentu do rodzinnych stron, czego oczywiście nie można negować, ale wcześniej zaistniała już reporterska „Pielgrzymka do Jasnej Góry„ Reymonta, w której młodopolskiej myśli nie brakło. Także krytyczne uwagi w kazaniu księdza, pomimo swej dydaktycznej wymowy, na ówczesny konflikt artysty z filistrem zdają się wskazywać, bo przecież obok kaszubskiego ludu także kościerskie drobnomieszczaństwo w tej pielgrzymce uczestniczyło. Również z modernistycznego czasu mamy tu symboliczny obraz przydrożnego krzyża, samotność i introwertyczne zadumanie modernisty zdradzające. Zaś opisanie burzy zdradza nie tylko ówczesne zainteresowanie impresją i kojarzenie słowa z obrazem, ale nieobcą modernizmowi fascynacje transcendencją. Nie zabraknie tu wreszcie shopenhauerowskiej monotonii i dekadenckiego katastrofizmu oraz nietzcheańskiego amoralizmu. Podobnie jak uniwersalnego i narodowego mitu, nie tylko ze skałą i dębem mających wiele wspólnego, ale także i z popularną wtenczas „bajkosferą„, co wedle ówczesnego czasu takim właśnie finałem nakazało Majkowskiemu „Pielgrzymkę wejherowską„ zakończyć. Bo chociaż nie uczynił tego wszystkiego li tylko na modernistyczną modłę, to nie mógł pisać wbrew temu, czym w swoim czasie żył, co poznawał i czego wśród swoich i obcych doświadczał!„

Po zakończeniu wykładu prof. Tadeusz Linkner otrzymał kwiaty i podziękowania od nauczycieli, uczniów i pracowników biblioteki. Natomiast Janina Borchmann poinformowała gości, że w dniu 30 września 2009 roku prof. Tadeusz Linkner wygłosi w bibliotece wykład pt. „Rodzina na przełomie IX-XX wieku w literaturze kaszubskiej„. Należy podkreślić, że wykład dofinansowało Starostwo Powiatowe w Wejherowie.

Fotogaleria