Archiwum spotkań autorskich

W środowy wieczór, 20 czerwca 2012 r. w Bibliotece Publicznej Gminy Wejherowo im. Aleksandra Labudy w Bolszewie odbyła się promocja kaszubskiego tomiku wierszy dla dzieci Eugeniusza Pryczkowskiego Dzecynny czas połączona z wykładem prof. Tadeusza Linknera Kościerscy Młodokaszubi: Aleksander Majkowski i Franciszek Sędzicki, występami zespołów „Remus” i „Spiéwné Kwiôtczi” oraz otwarciem wystaw ilustracji do tomiku wierszy Dzecynny czas autorstwa Beaty Brezy i Kaszubskie symbole i barwy znaczeń w obrazach – będącej pokłosiem pleneru malarskiego inspirowanego powieścią Augustyna Necla Rewianie – Rewa 2012.

Wśród wielu znakomitości, które przybyły tego dnia do biblioteki wymienić należy m.in.: Henryka Skwarło – Wójta Gminy Wejherowo, Bożenę Reszkę – Radną Gminy Wejherowo; Tomasza Fopke – Naczelnika Wydziału Kultury i Spraw Społecznych Starostwa Wejherowskiego; Radosława Kamińskiego – Dyrektora Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, Henryka Kanczkowskiego – Prezesa Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Wejherowie, Bogusławę Labuddę – córkę patrona biblioteki, Eugeniusza Pryczkowskiego, członków Koła Pasji Twórczych – Beatę Brezę, Teresę Szczodrowską, Celinę Szachowską i Zdzisława Karbowiaka. Licznie przybyłych gości przywitała Janina Borchmann – Dyrektor bolszewskiej książnicy.

Wieczór zainaugurował prof. Tadeusz Linkner, który w wygłoszonym referacie omówił m.in. wiersz Witajta Kaszube opublikowany przez Ewę Czerniakowską w książce Bernard Milski jako miłośnik Mickiewicza podkreślając, iż „jest on podpisany inicjałami J.S., wskazującymi prawdopodobnie na Aleksandra Majkowskiego z racji jego pseudonimu Jan Straża. Wiersz dotyczy zaboru pruskiego i germanizacji przeprowadzonej wedle rzymskiej zasady dziel i rządź. Bowiem łatwiej można było ją przeprowadzić wśród skłóconych ze sobą regionów tego zaboru, niż żyjących ze sobą w zgodzie. Jako przykład podaje tu poeta Ślązaków i Wielkopolan, kiedy to tym ostatnim mówiło się o pierwszych, że to niepełni Polacy, których z Wielkopolanami nie można równać. Propagowali oczywiście takie przekonanie Prusacy, piszący w niemieckich gazetach, by skłócić Ślązaków z Wielkopolanami, co zaborcy było jak najbardziej na rękę. O Ślązakach, a konkretnie Górnoślązakach Polacy żyjący pod pruskim zaborem wiedzieli niewiele, bo celowo skazywano ich na zapomnienie”. W dalszej części referatu prof. T. Linkner przedstawił sylwetkę i twórczość Franciszka Sędzickiego.

Kolejnym punktem środowego wieczoru był występ poetycko-muzyczny zespołu „Remus”, który zaprezentował: Hej morze, morze Jana Trepczyka, Gęsórkę A. Labudy i J. Trepczyka, Kądka móm jic, Panie Tomasza Fopke i Ojcze nasz przeplatane recytacją wierszy: Odpowiedz Leona Heyke w interpretacji Aleksandry Skrzypkowskiej i Powiostka Jana Karnowskiego w wykonaniu Joanny Skrzypkowskiej oraz fragmentami powieści Aleksandra Majkowskiego Żëcé i przigodé Remusa w interpretacji Piotra Skrzypkowskiego. Zespół powstał w 2011 r. w Luzinie i występuje w składzie Joanna Skrzypkowska – śpiew, flet; Agata Brzeska – śpiew, skrzypce i Paweł Kleba – akordeon. Kierownikiem zespołu jest P. Skrzypkowski.

W dalszej części wieczoru odbyła się promocja tomiku Dzecynny czas przeplatana występami zespołu „Spiéwné Kwiôtczi”, który zaprezentował m.in. wiersze opublikowane w promowanym tomiku. Zespół istnieje od 2005 r. Koncertował ponad 200 razy, w tym także w Niemczech. Nagrał dwie płyty Od se czos dac i Cél daleczi. Jego kierownikiem jest Helena Adamska. Zespół jest stałym realizatorem utworów E. Pryczkowskiego. Aktualnie regularnie występuje w programie telewizyjnym „Spiéwné uczbë” realizowanym przez TV Teletronik. Natomiast Eugeniusz Pryczkowski w kilku słowach podsumował swoją dotychczasową działalność dziennikarską i edytorską, na niwie popularyzacji kaszubszczyzny i Kaszub wśród mieszkańców naszej małej ojczyzny. Ważnym elementem tej działalności, jest krzewienie wśród dzieci i młodzieży miłości do zwyczajów i kultury Kaszubów, czego wymiernym efektem są liczne publikacje oraz programy telewizyjne adresowane do najmłodszych mieszkańców naszego regionu.

Zwieńczeniem tak bogatego wieczoru było otwarcie wystaw ilustracji do tomiku wierszy Eugeniusza Pryczkowskiego Dzecynny czas autorstwa Beaty Brezy i Kaszubskie symbole i barwy znaczeń w obrazach – będącej pokłosiem pleneru malarskiego inspirowanego powieścią A. Necla Rewianie.

Omawiając wystawę Beata Breza podkreśliła, iż praca nad ilustracjami do tomiku wierszy E. Pryczkowskiego była dla niej zaszczytem, jak i wyzwaniem sprawiającym ogromną radość przy tworzeniu. Natomiast Zdzisław Karbowiak komisarz artystyczny pleneru malarskiego inspirowanego powieścią A. Necla Rwianie – Rewa 2012 podkreślił, iż poplenerowe obrazy oddają niepowtarzalność i wyjątkowość powieści Necla. Ponadto w bibliotece wyeksponowano także wystawę Edmunda Kamińskiego Augustyn Necel (22 VIII 1902 – 29 X 1976). Życie i fragmenty dokonań twórczości literackiej.

Z kronikarskiego obowiązku należy odnotować, iż Janina Borchmann wręczyła członkom zespołów „Remus” i „Spiéwné Kwiôtczi”, Beacie Brezie, Piotrowi Skrzypkowskiemu, Eugeniuszowi Pryczkowskiemu okolicznościowe podziękowania i upominki książkowe. Natomiast osoby, które zakupiły tomik poezji otrzymały autografy. Liczne wpisy do kroniki bibliotecznej świadczą o niesłabnącym zainteresowaniu literaturą kaszubską, malarstwem, a co za tym idzie o trafności decyzji o organizowaniu wernisaży, promocji i referatów poświęconych wielkim działaczom i postaciom kaszubskiej kultury i literatury.

Ten niezwykły wieczór zorganizowano w ramach obchodów Roku Młodokaszubów. Towarzystwo Młodokaszubów (kasz. Towarzëstwo Młodokaszëbów) – organizacja założona w sierpniu 1912 r. w Gdańsku. Jej sekretarzem był doktor Aleksander Majkowski. Do najznamienitszych poetów wchodzących w jej skład należeli, prócz Majkowskiego, Jan Karnowski oraz ks. Leon Heyke. Za podstawowy cel Towarzystwo stawiało sobie obudzenia w Kaszubach własnej świadomości etnicznej oraz promowanie wiedzy o nich, a także włączenie ich w nurt życia ogólnopolskiego. Młodokaszubi zamieszczali swoje publikacje w czasopiśmie „Gryf”. Ich hasło brzmiało Co kaszubskie, to polskie – wyrażało myśl, iż wbrew różnicom językowym stanowią niewyodrębnioną część narodu polskiego ugruntowaną wspólną historią, kulturą oraz religią. Twórczość Młodokaszubów bazowała przeważnie na motywach kaszubskiej mitologii oraz tradycji. Krytykowano ponadto szerzące się pośród Kaszubów pieniactwo, zabobonność, pijaństwo i brak ogłady. Traktują o tym między innymi poemat epicki Majkowskiego Jak w Koscerznie koscelnego obrele abo piac kawalerów a jednô jedinô brutka (1899) oraz tomik poezji Jana Karnowskiego Nowotné spiéwë.

Wystawy Augustyn Necel (22 VIII 1902 – 29 X 1976). Życie i fragmenty dokonań twórczości literackiej i Kaszubskie symbole i barwy znaczeń w obrazach można oglądać w siedzibie biblioteki od poniedziałku do piątku (za wyjątkiem środy – prace wewnętrzne) do 7 września 2012 r.

Oprac.: J.B., B.W.