Archiwum wystaw

W dniu 14 maja 2014 r. w Bibliotece Publicznej Gminy Wejherowo im. Aleksandra Labudy w Bolszewie odbyła się konferencja naukowa pt. „80 lat książki w Gminie Wejherowo”. W imieniu organizatorów konferencji: Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku, Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku, biblioteki w Bolszewie, Samorządowej Szkoły Podstawowej im. mjr Henryka Sucharskiego w Gościcinie, Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego oddział w Redzie, Koła Pasji Twórczych w Bolszewie, Bałtyckiego Stowarzyszenia Marynistów „Mare Nostrum” im. Antoniego Suchanka w Gościcinie licznie przybyłych gości przywitał Henryk Skwarło – Wójt Gminy Wejherowo, który podkreślił, iż „konferencja wpisuje się w trwające obchody 80-lecia Gminy Wejherowo, a z przyczyn niezależnych od siebie na konferencję nie mógł dotrzeć Kazimierz Plocke – Poseł na Sejm RP, który na ręce organizatorów wysłał list gratulacyjny”.

Wśród wielu znakomitości wymienić należy Marka Panka – Sekretarza Starostwa Powiatowego w Wejherowie; Piotra Syrockiego z Wydziału Kultury i Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego w Wejherowie; Katarzynę Lessnau – Dyrektor Samorządowej Szkoły Podstawowej w Górze, Alicję Miernecką–Rohde – Dyrektor Biblioteki Publicznej im. Zaślubin Polski z Morzem w Pucku, Jerzego Hoppe z rumskiego oddziału ZK-P; Władysława Kepkę; Ludwikę Szefkę, Krystynę Dering i Bronisława Melzera z Koła Pasji Twórczych; uczniów z klasy III a Samorządowego Gimnazjum im. Jana Pawła II w Bolszewie pod opieką Hanny Lesner oraz PT prelegentów: Agnieszkę Zakrzewską–Rokitę, Irenę Wykowską, Tadeusza Linknera, Stanisława Janke, Bogusława Brezę i Macieja Tamkuna. Program konferencji przedstawiła Janina Borchmann – Dyrektor biblioteki w Bolszewie informując gości, iż „jako pierwszy referat pt. Naukowe inspiracje i dokonania biblioteki w Bolszewie wygłosi T. Linkner, a w dalszej kolejności referaty wygłoszą: B. Breza Biblioteki i czytelnictwo w miejscowościach Gminy Wejherowo w latach 1920-1989; S. Janke Wydawnictwa Gminy Wejherowo; A. Zakrzewska?Rokita Fenomen Dyskusyjnych Klubów Książki w Polsce i Biblioteka z dziecięcych marzeń; I. Wykowska Zachęcać do czytania oraz M. Tamkun Kaszubska twórczość literacka inspiracją dla malarzy zrzeszonych w Kole Pasji Twórczych przy bibliotece Publicznej Gminy Wejherowo”.

Omawiając naukowe inspiracje i dokonania biblioteki w Bolszewie T. Linkner nawiązał do działającego w latach 30. XX w. Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Bolszewie podkreślając, iż „jego działalność ukierunkowaną na krzewienie kultury wśród mieszkańców regionu kontynuuje obecnie biblioteka w Bolszewie. Tym samym można powiedzieć, że spotyka się tam stare z nowym. Dzięki wydanemu w 2011 r. AL-manachowi Biblioteki Publicznej Gminy Wejherowo im. Aleksandra Labudy w Bolszewie dowiadujemy się, ile działo się w bibliotece na przestrzeni ostatnich 20 lat jej istnienia, o czym świadczą nie tylko artykuły opublikowane w tym tomie, ale również bogaty materiał ikonograficzny w postaci przedruków artykułów prasowych o tak znaczących tytułach jak: Biblioteka XXI w., Biblioteka niczym klub, czy też Biblioteka z pasją.

Biblioteka to nie tylko książki, ale również czytelnicy, dla których organizowane są spotkania autorskie, wystawy okolicznościowe, wernisaże, konferencje naukowe oraz spotkania z luminarzami nauki polskiej, którzy czytelnikom i mieszkańcom Gminy Wejherowo przybliżają sylwetki i twórczość wybitnych przedstawicieli literatury. Na uwagę zasługuje też działalność wydawnicza biblioteki. Przyglądając się działalności bolszewskiej książnicy stwierdzam, iż takich bibliotek chciałoby się widzieć więcej, a jej tak szeroko zakrojona działalność jest zasługą Janiny Borchmann, pracowników biblioteki i władz samorządowych. Można powiedzieć, że opiera się ona na duchu przyświecającym założycielom Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Bolszewie”.

Natomiast B. Breza przystępując do wygłoszenia referatu podkreślił, iż „w archiwach natrafił na informacje mówiące o bibliotekach, które Poznańskie Towarzystwo Czytelni Ludowych: w 1887 r. w Reszkach, 1914 r. w Gościcinie i 1918 r. w Górze. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na terenie Gminy Wejherowo nie działała biblioteka publiczna, ale funkcjonowały biblioteki szkolne, które spełniały jej zadania. Z ich zbiorów korzystać mogli zarówno uczniowie, jak i dorośli. Na terenie Gminy Wejherowo działały również biblioteki prowadzone przez różne organizacje, m.in. Towarzystwo Powstańców i Wojaków, Kółka Rolnicze, Towarzystwo Czytelni Ludowych. Z danych statystycznych wynikało, iż czytelnictwo wzrastało zimą, a latem się zmniejszało ze względu na trwające prace polowe. W czasie trwania II wojny światowej okupant zwalczając dziedzictwo kulturowe Polski palił polskojęzyczne księgozbiory. Można było czytać tylko te książki, które uzyskały aprobatę nazistowskiej cenzury. Opór wobec tych praktyk był wieloraki. Jednym z jego przejawów było czytanie książek w języku polskim. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj postać Bolesława Borka ze Zbychowa, który prowadził tajną bibliotekę i wypożyczał książki osobom zainteresowanym.

Po zakończeniu II wojny światowej na mocy dekretu z 1946 r. stworzono system bibliotek gminnych i punktów bibliotecznych. W 1948 r. powstała Gminna Biblioteka w Redzie – Gmina Wejherowo Wieś. Pierwszą dyrektorką biblioteki była Marta Machczyńska. W latach 50. biblioteka posiadała siedem punktów bibliotecznych w miejscowościach: Gościcino, Orle, Góra, Zbychowo, Sopieszyno, Gniewowo i Nowy Dwór Wejherowski. W wyniku przeprowadzanych reform związanych z podziałem administracyjnym kraju biblioteka wielokrotnie zmieniała nazwę. Od lutego 1960 r. działała jako Gromadzka Biblioteka Publiczna w Gościcinie. W 1967 r. otwarto filię biblioteki w Nowym Dworze Wejherowskim, która w latach 1981-1987 funkcjonowała jako punkt biblioteczny”.

Natomiast Stanisław Janke w swoim referacie omawiając wydawnictwa Gminy Wejherowo podkreślił, iż „działalność wydawnicza rozpoczęła się w 1994 r. tomem autorstwa Bolesława Borka i Leona Bieszke Łężyce z przysiółkami i krótką wanogą po Wiczlinie”. W 1996 r. rozpoczęto wydawanie „Naszej Gminy Miesięcznika Samorządowego Gminy Wejherowo”. Od 2004 r. rozpoczęto wydawanie książek w serii „Biblioteczka Gminy Wejherowo”. Pierwszą książką opublikowaną w tej serii był tomik poezji Janiny Januszewskiej Moje wierszyki, a ostatnią felietony Aleksandra Labudy Gùczów Mackgôdô . W 2009 r. ukazał się album Krzysztofa Kamińskiego Gmina Wejherowo, a w 2013 r. ukazała się praca zbiorowa pod red. Bogusława Brezy Dzieje gminy Wejherowo, w której omówiona została historia gminy do 1989 r.

W działalność wydawniczą Gminy Wejherowo aktywnie włączyła się również biblioteka w Bolszewie, która oprócz licznych prac zbiorowych, wydała z rękopisu dzieła Aleksandra Labudy – Patrona biblioteki w Bolszewie, m.in. Ewanielskô spiéwa i Bògòwie i dëchë naj przodków (przëłożënk do kaszëbsczi mitologii), Gùczów Mack gôdô. Ponadto gmina wydaje foldery, druki i mapy. W podsumowaniu referatu Stanisław Janke podkreślił, iż „Gmina Wejherowo jest jedyną jednostką samorządową, która prowadzi tak szeroko zakrojoną działalność wydawniczą”.

Natomiast fenomen Dyskusyjnych Klubów Książki omówiła Agnieszka Zakrzewska–Rokita podkreślając, iż „pierwszy klub powstał z inicjatywy Harrego Schermana w Stanach Zjednoczonych. Pierwsze kluby w Polsce powstały na mocy porozumienia z British Council”. W 2007 r w województwie pomorskim działało sześć klubów, natomiast od 2014 r. prężnie działa 71 klubów, prowadzonych dla: dzieci, młodzieży i dorosłych. Ponadto DKK działają w aresztach śledczych. Nagrodą dla prężnie działających klubów są darmowe spotkania autorskie. Ważnym elementem zacieśniającym więzi między klubowiczami i klubami są spotkania jubileuszowe, zloty. Natomiast dla moderatorów DKK prowadzone są szkolenia. Ze statystyk wynika, iż 90% klubowiczów to kobiety, a średnia wieku klubowiczów to 52 lata. Odsetek klubowiczów poniżej 35 roku życia stanowi 16% uczestników.

Natomiast Irena Wykowska skupiła się na przedstawieniu działań mających na celu przedstawienie metod zachęcających uczniów do czytania. Dzięki wieloletniej współpracy z Janiną Borchmann uczniowie klas I mieli możliwość zapoznania się regulaminem i księgozbiorem biblioteki. Uczniowie klas II uczestniczyli w lekcjach bibliotecznych poświęconych Aleksandrowi Labudzie i licznych konkursach literackich. Natomiast uczniowie klas III uczestniczyli również w spotkaniach autorskich, m.in. z: Barbarą Gawryluk, Krzysztofem Petkiem, Joanną Olech, Joanną Papuzińską i Wandą Chotomską. Dzięki uczestnictwu w spotkaniach autorskich dzieci mieli możliwość zakupu książek i uzyskania pamiątkowego autografu. Spotkania te niejednokrotnie zachęcały rodziców do czytania dzieciom książek. Doskonałym podsumowaniem referatu I. Wykowskiej był cytat z Wisławy Szymborskiej „Czytanie książek to najwspanialsza zabawa jaką sobie ludzkość wymyśliła”.

Maciej Tamkun, skupił się na omówieniu wpływu twórczości kaszubskiej na działalność malarzy skupionych w Kole Pasji Twórczych, przez pryzmat plenerów malarskich inspirowanych: powieścią Aleksandra Majkowskiego Życie i przygody Remusa, Mitologią słowiańską Aleksandra Labudy, powieścią Augustyna Necla Krwawy sztorm, poezją Aleksandra Labudy Ewanielskô spiéwa, powieścią Jana Drzeżdżona Twarz Smętka, felietonami Aleksandra Labudy Gùczów Mack gôdô, powieścią Lecha Bądkowskiego Pieśń o miłosnym wieńcu i Współczesnymi legendami kaszubskimi. Współpraca twórców podczas plenerów owocuje kolekcjami obrazów, które wędrują po Kaszubach niczym skarby Remusowej taczki. Obrazy poplenerowe niejednokrotnie publikowane były w wydawanych przez bibliotekę książkach, które stanowią cenny wkład w zachowanie dziedzictwa kulturowego Kaszub.

Na zakończenie konferencji Janina Borchmann skonstatowała, iż „dzisiejsza konferencja wpisuje się również w hasło tegorocznego Tygodnia Bibliotek Czytanie łączy pokolenia”. Po zakończeniu konferencji goście zachwycali się kunsztem malarzy z Koła Pasji Twórczych zwiedzając wystawę obrazów poplenerowych składających się na cykle: Inspiracje malarskie powieścią Lecha Bądkowskiego „Pieśń o miłosnym wieńcu” i Inspiracje malarskie współczesnymi legendami kaszubskimi. Wystawa będzie czynna dla zwiedzających do 26 maja w godzinach urzędowania biblioteki.

Oprac. J.B. i B.W.