Tomasz Fopke

Urodził się 10 lipca 1973 roku w Gdyni, jako pierwsze z pięciorga dzieci Jadwigi i Zygmunta Fopke. Przedszkole i szkołę podstawową skończył w Chwaszczynie, gdzie się wychowywał. Następnie ukończył Technikum Mechaniczne w Gdyni, zyskując specjalność technika budowy maszyn. Podjął studia na Wydziale Wokalno- Aktorskim Akademii Muzycznej w Gdańsku, które ukończył w czerwcu 1999 roku z tytułem magistra sztuki o specjalności: śpiew solowy. Rok później zaliczył na Kaszubskim Uniwersytecie Ludowym w Wieżycy roczny kurs ”Media a Demokracja Lokalna- Kurs Dziennikarstwa Obywatelskiego”. Kolejny rok przyniósł ukończenie Studium Przygotowania Pedagogicznego Akademii Muzycznej w Gdańsku. W 2003 roku ukończył z wyróżnieniem cykl szkoleń Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w zakresie Nowoczesnego Zarządzania w Administracji Publicznej. Następnie ukończył Studia Podyplomowe w Gnieźnieńskiej Wyższej Szkole Humanistyczno- Menedżerskiej ”Millenium” w zakresie Organizacji i Zarządzania ”Menedżer w Oświacie” (2004) oraz Nadzoru Pedagogicznego z Elementami Ewaluacji (2005). W roku 2006 uzyskał uprawnienia do nauczania języka kaszubskiego.

Podczas studiów nawiązał współpracę z kaszubskim magazynem telewizyjnym: ”Rodnô Zemia”, z którym współpracował jako kompozytor i autor tekstów piosenek; także jako lektor kaszubskiego i reżyser scenek edukacyjnych z dziećmi. Przez kilka lat był korespondentem radiowym magazynu ”Na bôtach i w borach”.

W roku 2007 współpracował z Radiem Kaszëbë jako autor cyklu ”Szportë swójsczé ë kupczé od Tómka Fópczi”- tłumaczył na kaszubski i czytał codziennie na antenie zarówno znane, jak i zupełnie nowe dowcipy. W roku następnym nagrał dla Radia Gdańsk książkę Augustyna Chrabkowskiego pt. ”Jak jô béł bogati”, wydaną przez banińskie wydawnictwo ROST. Nagranie prezentowane jest w odcinkach w cotygodniowym, niedzielnym ”Magazynie Kaszubskim”.

Po studiach rozpoczął pracę w Starostwie Powiatowym w Wejherowie jako podinspektor. Równolegle przez rok prowadził zespół chłopięcy ”Luzaki” przy Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji w Luzinie. Przez rok był kierownikiem artystycznym zespołu ”Stolemë” z Chwaszczyna. Od października 2000 roku aż do chwili obecnej dyryguje chórem ”Lutnia” z Luzina, z którym odbył wiele koncertów, m.in. tournee po Niemczech w 2001 roku. Chór zdobył kilka nagród i wyróżnień, m.in. nagrodę specjalną w Ogólnopolskim Festiwalu Pieśni o Morzu w Wejherowie (2004). Gros repertuaru chóru stanowią utwory w języku kaszubskim (w większości w opracowaniu dyrygenta) - wyłącznie w tym języku prowadzone są próby. W roku 2004 chór nagrał debiutancką płytę pt. ”Bogu spiéwac chca”.

Od 1 stycznia 2001 roku, przez dwa lata piastował stanowisko naczelnika Wydziału Kultury i Promocji Powiatu wejherowskiego starostwa. Od 1 stycznia 2003 roku przez okres kadencji pełnił funkcję zastępcy burmistrza gminy Żukowo. Od grudnia 2006 roku jest radnym i wiceprzewodniczącym Rady Miejskiej w Żukowie (www.fopke.eblog.pl ). Od 2004 roku był wiceprezesem Stowarzyszenia Turystyczne Kaszuby, Lokalnej Organizacji Turystycznej w Kartuzach, potem członkiem zarządu (do wiosny 2007). Od stycznia 2005r. jest członkiem Zarządu Głównego Zrzeszenia Kaszubsko- Pomorskiego i Rady Naczelnej tej organizacji (od stycznia 2008- wiceprezesem ZK-P). We wrześniu 2007r.- powierzono mu funkcję prezesa oddziału ZK-P w Chwaszczynie. Jest również członkiem STOART-u i ZAIKS-u. Jest także strażakiem (OSP w Chwaszczynie).

Od stycznia 2007 roku ponownie pracuje w Starostwie Powiatowym w Wejherowie, piastując funkcję naczelnika Wydziału Kultury i Spraw Społecznych. Przez pół roku (2007) prowadził wykłady z języka kaszubskiego dla pracujących w Akademii Kształcenia Zawodowego oraz wykłady z zakresu regionalizmu w Powiatowym Ośrodku Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli w Kartuzach. Z początkiem 2008 r. nawiązał współpracę z Kaszubskim Uniwersytetem Ludowym w Starbieninie, gdzie prowadzi wykłady i zajęcia warsztatowe z muzyki kaszubskiej.

Współpracuje (aranżuje, pisze teksty i muzykę), z wieloma kaszubskimi zespołami artystycznymi: folklorystycznymi, popowymi, rockowymi, chórami oraz np. zespołem wokalnym Koła Gospodyń Wiejskich w Chwaszczynie- ”Kaszubki”.

Jest laureatem nagrody literackiej im. Romana Wróblewskiego (2001r.), konkursu na wiersz o Matce Boskiej Sianowskiej (2002r.), Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Mieczysława Stryjewskiego w Lęborku (2002r.) Utwory w języku kaszubskim znalazły się ”Dzienniku Bałtyckim- Nordze”- debiut literacki, ”Pomeranii”, ”Odrodze”, ”Gazecie Nadmorskiej” i w Internecie.

Pierwsze jego wiersze opublikowano w antologii ”Mësla dzecka” (2001). Od roku 2002 należy do grupy młodych twórców kaszubskich ”Zymk”. Nie stroni od eksperymentów w dziedzinie treści i formy literackiej: np. etiudy (w przygotowaniu jest zbiór utworów łamaczy języka, który złoży się na publikację pod tytułem ”W jazëk zgëldzony”). Jego debiutancki tomik wierszy erotycznych ”Szlachama kusków” zdobył III nagrodę na Targach Książki w Kościerzynie (2003r.). W organizowanym przez Zrzeszenie Kaszubsko- Pomorskie i Uniwersytet Gdański III Dyktandzie Kaszubskim (Kartuzy 2004r.) zdobył tytuł Mistrza Kaszubskiej Ortografii a trzy lata później (w Sopocie 2007r.) został jednym z trojga Arcymistrzów. Od stycznia 2008 należy do prezydium Rady Języka Kaszubskiego.

Jego współczesne teksty, (w tym także tłumaczenia na kaszubski z innych języków), znaleźć można na forum www.naszekaszuby.pl , pod hasłem ”Wëlôc gala” oraz na jego nowatorskiej informacyjno- edukacyjnym portalu internetowym: www.fopke.pl (Pokochaj kaszubszczyznę!).

Komponuje wykorzystując szeroką paletę stylów muzycznych: od klasyki po RAP. Skupia się przede wszystkim na formach wokalnych, które traktuje jako narzędzie służące propagowaniu języka kaszubskiego. W marcu 2002 roku wystawił w Wejherowie swoją ”Pierwszą Kaszëbską Pasją”- dzieło muzyczne oparte na tekście męki Pańskiej zaczerpniętym z przekładu z greki na kaszubski ”Ewangelii wg św. Marka”, O. Adama Ryszarda Sikory. Do marca roku 2008 ”Pasji” wysłuchało tysiące słuchaczy podczas łącznie dwudziestu trzech koncertów. Nuty ”Pasji” wraz z zapisem jej wykonania (CD) zostały wyróżnione podczas Targów Książki w Kościerzynie (2004). W maju 2007 r. napisał ”Małą Mszę Kaszubską” na chór mieszany. Swoje najnowsze piosenki drukuje (od zimy 2004) w ”Gazecie Kartuskiej”.

Zapoczątkował nowy, kaszubski ruch muzyczny wciągając do współpracy chóry śpiewające po kaszubsku. Latem 2003 roku w Barłominie k. Wejherowa odbył się I Zjôzd Kaszëbsczich Spiéwôków- kolejne w Parchowie(2004), Wejherowie (2005), Lini (2006), Redzie (2007) i Mechelinkach (2008). Zimą, 2004 roku, chóry współpracujące przy ”Pasji” zawiązały w Parchowie ”Rada Kaszëbsczich Chórów”, której od sierpnia 2004 roku jest F. prezesem. Sporadycznie występuje jako śpiewak, konferansjer, lektor, także jako kierownik artystyczny czy muzyczny (np. Zjazd Kaszubów w Łebie w 2005, w Gdyni- rok później).

Zainicjował i koordynował od strony artystycznej m.in. wydanie pod koniec 2003 roku płytki CD z kaszubskimi utworami bożonarodzeniowymi- ”Kaszëbi na Godë”. Płytka, razem z przedświątecznym wydaniem ”Dziennika Bałtyckiego” trafiła do ok. 11 tys. słuchaczy. (Kolejna, ”Kaszëbi na Godë II” wydana została pod koniec 2005 roku przez Dziennik Bałtycki w nakładzie 15 tys. egz.). Następna, wydana przez ”Dziennik” z okazji Zjazdu Kaszubów w Gdańsku w 2008 roku płytka, pt. ”Młodi dlô Gduńska” wyszła w 19tys. egz.

Jest współautorem (wraz z E. Pryczkowskim i J. Stachurskim), wydanego w 2003 roku śpiewnika wraz z płytką CD- ”Piesnie Rodny Zemi”, w którym zawarto 145 nowych, kaszubskich piosenek. Pozycja ta została wyróżniona podczas Targów Książki w Kościerzynie (sierpień 2004).

W tym samym roku zainicjował, odtąd koordynował i aktywnie współpracuje przy organizacji cyklicznych (comiesięcznych) mszy kaszubskich w Chwaszczynie. Grono osób współtworzących kaszubską oprawę tych mszy to około 100 osób. Jest to ewenement w skali nie tylko regionu.

W marcu 2004 roku współuczestniczył w nagraniu kaszubskiego słuchowiska radiowego: ”Dzéwcza i miedza” ks. Bernarda Sychty. Wziął także udział w dubbingu amerykańskiego filmu pt. ”Jezus”, nagrywając po kaszubsku partię narratora.

W styczniu 2005r. został nominowany przez Kapitułę Nagród Starosty Kartuskiego Perła Kaszub 2004 w kategorii Promują Powiat. Trzy lata później otrzymał Nagrodę Specjalną Starosty Kartuskiego za dokonania artystyczne i wkład w kulturę. W roku 2005 zainicjował pieszą pielgrzymkę z Chwaszczyna do Sianowa, na odpust MB Królowej Kaszub.

Był pomysłodawcą, koordynatorem przygotowań artystycznych i konferansjerem Koncertu Jubileuszowego w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku z okazji 50-lecia ZK-P, 2.12.2006r.

22 maja 2007 roku, za wkład w rozwój kultury kaszubskiej Klub Studentów ”Pomorania” wyróżnił go ”Medalem Stolema”.

19 października 2007 roku, na wniosek Gminy Luzino, z rąk Wiceministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Jarosława Sellina otrzymał odznakę honorową ”Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

4 czerwca 2008r. oddział Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej w Wejherowie za zasługi przyznał mu prawo do noszenia srebrnego jubileuszowego pierścienia Związku.

15 czerwca 2008 roku Zarząd Oddziału Gdańskiego Polskiego Związku Chórów i Orkiestr w Gdańsku nadał T.F. srebrną odznakę honorową za zasługi w pracy społecznej Związku.

Skoordynował i przeprowadził kaszubską część koncertu upamiętniającego wizytę duszpasterską Jana Pawła II na Pomorzu, który odbył się 16. czerwca 2007 roku.

Pod koniec 2007 roku wydane zostały przez Wydawnictwo ”Region” z Gdyni jego dwa zbiorki poezji: ”ESEMESË do Pana Boga” oraz ”Kaszëbsczi Diptik”. Pierwszy zawiera 22 krótkie modlitwy, niektóre żartobliwe w swej treści; drugi stanowią dwa tomiki wierszy erotycznych: znany już ”Szlachama kusków” (Śladami pocałunków) i ”Szlachama wzdichnieniów” (Śladami westchnień)- niespotykane dotąd, odważne ujęcie tych kwestii w języku kaszubskim. W styczniu 2008 roku wydana została jego książka pt. ”Szportë swójsczé ë kupczé od Tómka Fópczi”- księga kawałów kaszubskich na każdy dzień w roku. Na rok 2008 zaplanowano około 30. spotkań autorskich na terenie całego województwa (do 16.06. 2008r. odbyło się ich 21.)

W trakcie realizacji są 3. kaszubskie projekty płytowe jego autorstwa i współautorstwa: ”Wëcmanim, Panie” (pieśni na Boże Narodzenie i na Zmartwychwstanie Pańskie oraz ”Msza Kaszubska na Chór i Diabelskie Skrzypce”- wykonane przez połączone chóry z Lini i Luzina); ”Kaszëbsczé miłotné piesnie” (piosenki o miłości w języku regionalnym) i ”Wiwat biesada II” (kontynuacja cyklu biesiadnego).

Najbliższe miesiące upłyną na przygotowaniach do wydania drukiem ”Mszy kaszubskiej na chór i diabelskie skrzypce oraz zbioru etiud literackich ”W jazëk zgëldzony”.

Cyklicznie koresponduje jako dziennikarz serwisów informacyjnych z kilkunastoma mediami, w tym w języku kaszubskim z ”Pomeranią” (piosenki, recenzje muzyczne), ”Gazetą Kartuską” (felietony) i portalem ”Nasze Kaszuby”.

Żona Agnieszka, dzieci: Anna Damroka (5l.), Agata Miłosława (3l.), Mateusz Barnim (roczek). Mieszkają w Chwaszczynie.